Opera Gösterimi: Aida Operası (1. Kısım) (kayıttan)

GUISEPPE VERDI

İtalyan bestecisi (Busseto/Parma 1813-Milano 1901).

İlk müzik derslerini kilisenin papazın­dan aldı; 9 yaşında kilise orgcusu oldu. Milano Korservatuvarı’nın piyano da­lında başarılı olamadı. Bazı desteklerle çembalocu Vicenzo Lavigna’dan özel dersler aldı. 1839’da ilk operası Oberto Conte di San Bonifacio, Milano’nun Scala sahnesinde büyük ilgi topladı. İki çocuğunun ve eşinin ölümünden sonra bestelediği Un Giorno di Regno (Bir Günlük Hükümdarlık) 1840’ta Milano’da sahnelendiyse de beklediği ilgiyi görmedi. Merelli’nin desteğiyle 1842’de Nabucco’yu Milano Operası’nda sahneledikten sonra sınırları İtalya’yı aşan bir ün kazandı.

Ertesi yıl “I Lombardı” büyük başarı sağladı. O yıllarda birçok opera siparişleri aldı. 1847’de Shakespeare’nin oyunu Machbeth’in müziğini yaptı. 1849’da Sant Agata’daki çiftliğine çekildi. Bu arada şarkıcı Giuseppina Strepponi (1817-1897) ile evlendi.

1861’de Torino milletvekili oldu. 1884’te Shakespeare’in uyarladı­ğı Otello’yu 1889’da Falstajf’ı yazdı. Her iki eser de büyük başarı kazandı. İlkinden son yazdığı operasına kadar hep dorukta kaldı, İtalyan opera sana­tına egemen oldu.

AIDA OPERASI HAKKINDA

“Aida”, 19. yüzyılın en önemli opera bestecisi sayılan Giuseppe Verdi tarafından bestelenmiş 4 perdelik bir operadır. İtalyanca librettoyu (opera, operet, oratoryo, bale, müzikal gibi müziksel sahne eserlerinin yazılı metinlerine verilen ad), yine aynı dönemde yaşamış Fransız eski Mısır uzmanı Augusto Mariette tarafından yazılmış bir senaryodan uyarlayarak, Verdi için, İtalyan şair ve yazar Antonio Ghislanzoni yazmıştır.

“Aida”, ilk kez 24 Aralık 1871’de Kahire’de Hidivlik Opera Evi’nde orkestra şefi Giovanni Bottesini yönetiminde sergilenmiş ve büyük başarı kazanmıştır. Verdi, bu operanın ilk gösterimini halktan rastgele opera izleyicisine yapılmasını istediğinden, ama buna rağmen ilk gösterim için tüm biletler davetiyeyle özel davetlilere verildiğinden dolayı bu gösterimi protesto ederek gitmemiştir. Bu sebeple Verdi, şahsen ilk gösterim olarak tam bir yıl sonra Şubat 1872’de Milano’da La Scala Opera Evi’ndeki gösteriyi kabul etmektedir.

“Aida”nın konusu, eski Mısır’da Firavunlar çağında Teb ve Menfis kentlerinde geçer. Mısır Firavunu (bas) Habeşistan ile savaş halindedir. Mısır ordusunun genç kumandanı Ramades (tenor), Habeş kralının kızı genç ve güzel Aida’ya (soprano) âşıktır, ancak onun kimliğini bilmemektedir. Habeş kralı Amanasro (bariton) Teb kentine saldırınca Ramades komutasındaki Mısır ordusu karşı koymaya hazırlanır. Üzüntü içinde olan Aida gibi firavunun kızı Amneris de (mezzo soprano) Ramades’e âşıktır ve ona zaferle dönmesi çağrısında bulunur.

AIDA OPERASI

BİRİNCİ PERDE

I. Tablo

Memfis şehrinde firavunun sarayının bir salonunda başrahip Ramfis, genç komutan Radames ile konuşmaktadır. Ramfis yanından ayrılınca Radames, savaşa gideceği, başarıyla yurduna döneceği ve Habeşli sevgilisi Aida'ya kavuşacağını düşünür. Firavunun kızı Amneris ve kölesi Aida gelir. Amneris, Radames'i sevmekte, fakat ondan karşılık görmemektedir. Radames, Aida'yı sevmektedir. İki sevgili arasındaki bakışmalar Amneris'in gözünden kaçmaz ve şüphe içinde kalır. Kral maiyetiyle salona girer. Bir haberci, kral Amonasro komutasındaki Habeş ordusunun her yeri yakıp yıkarak Mısır'a ilerlediğini söyler. Amonasro, Aida'nın babasıdır. Kral orduya başkomutan olarak Radames'in seçildiğini bildirir. Herkes Vulkan Tapınağı'nda yapılacak törene gitmek üzere çıkar. Aida, babası ve sevgilisi arasında kalmıştır. Hangisine başarı dileyeceğini şaşırır ve dua etmeye başlar.

II. Tablo

Vulkan Tapınağı'ndaki büyük tören. Rahibelerin kutsal dansı sürmektedir. Başrahip kutsal kılıcı Radames'e verir.

III. Tablo

Mısır ordusunun zafer haberi gelmiştir. Tutsaklar, Amneris'in dairesinde dans ederek prensesi eğlendirmektedir. Amneris, Radames'i bir an önce görebilmek için sabırsızlanmaktadır. İçeri Aida girer. İki kız arasında gergin bir düet başlar. Prenses şüphelerini doğrulamak için Aida'ya Radames'in öldüğünü söyler. Genç kızın gösterdiği tepkiden onun Radames'e âşık olduğunu anlar. Kıskançlıktan deliye döner. Onun ölmediğini ama esir bir kızın hiçbir zaman bir prensese rakip olamayacağını söyler.

IV. Tablo

Teb şehrine giden büyük yolda, Kral, rahipler ve halk, asker ve tutsakların geçişini izlemektedir. Firavun, Radames'e bütün arzularının yerine getirileceğini söyler. Amneris, başkomutan Radames'in başına zafer tacını koyar. Tutsakların geçişi bitince Amonasro zincire bağlı olarak getirilir. Aida, babasına doğru koşar fakat Amonasro kızına onun kimliğini açıklamamasını fısıldar. Kendisini savaşta ölen Habeş Kralı'nın subaylarından biri olarak tanıtır ve bağışlanmalarını diler. Ramfis ve diğer rahipler hepsinin öldürülmeleri gerektiğini düşünür. Radames tutsakların bağışlanması isteğini tekrarlar. İstek kabul olur fakat Aida ve Amonasro orada kalacaktır. Kral, Radames'e başarısından dolayı kızı Amneris ile evleneceğini bildirir.

İKİNCİ PERDE

V. Tablo

Ramfis, Amneris'i düğününden önce dua etmesi için tapınağa getirir. Radames tarafından çağırılan Aida da oradadır. Aida, aşkını ve vatanını düşünmektedir. O sırada babası Amonasro görünür. Kızının gizli aşkını öğrenmiştir. Bu sayede vatanlarına dönebileceklerdir. Planı hazırdır. Kızına, Radames'e Mısır ordusunun planını sorup öğrenmesini söyler. Aida önce bunu kabul etmez daha sonra ise babasına boyun eğer. Az sonra Radames çıkagelir. Amonasro saklanmıştır. Aida, Radames'e kaçmalarını önerir, ona gidebilecekleri yolu sorar. Radames 'Napata Geçidi' cevabını verir. Amonasro'nun da bilmek istediği budur. Habeş Kralı ortaya çıkar ve kimliğini açıklar. Genç kumandan yaptığı hatayı anlamıştır. O sırada Amneris ve Ramfis görünür. Amonasro prensesi öldürmek istese de Radames ona engel olur. Baba, kız kaçarken Radames kılıcını Ramfis'e teslim eder.

ÜÇÜNCÜ PERDE

VI. Tablo

Büyük mahkemenin kapısında aşk ve kıskançlık içinde kıvranan Amneris, Radames'i çağırtır. Sevgilisi vatana ihanet suçundan yargılanacaktır. Prenses getirilen komutana Aida'dan vazgeçerse onun hayatının bağışlanması için yalvaracağını söyler. Radames bu öneriyi geri çevirir. Duruşma başlar, Ramfis, Radames'e suçlu olup olmadığını sorar, komutan soruyu cevapsız bırakır. Rahipler onun suçlu olduğuna karar verir ve diri diri gömülerek idam edilmesi kararını alır.

VII. Tablo

Radames, diri diri gömüldüğü mezarda Aida'yı düşünmektedir. Bir anda Aida karşısında belirir. Genç kız, ölümü sevgilisiyle paylaşmak için gizlice mezara girip saklanmıştır. Aida ve Radames birlikte dünyaya veda ederken Amneris yukarıda, sevgilisinin ruhu huzura kavuşsun diye dua etmektedir.

Powered by Froala Editor

Powered by Froala Editor

Powered by Froala Editor

Powered by Froala Editor